Braziliaanse gastvrijheid en sterke vrouwen

Een vriendin van mijn lief verstuikt haar rechterbeen in haar badkamer. Eigen schuld. De al gladde witte tegelvloer netjes boenen tot die glimt. Dan wordt het nog gladder. Even onvoorzichtig erop lopen en dan ligt een mens languit. Die vriendin van lief dus ook. Rechter onderbeen in stevig verband. Gelukkig geen breuk, maar ze moet rustig aan doen en kan voorlopig niet werken. En daar is het slachtofster alles behalve gelukkig mee. Want ze is een bezig baasje. Stilzitten staat niet in haar woordenboek. Het slachtofster is de 40-jarige Flávia Simone Araújo da Silva (foto links). Zij woont evenals wij in het noorden van Goiãnia, het centrale westen van Brazilië. Slechts op enkele kilometers. Die afstand is goed fietsbaar, zij het dat er een stukje vervelend en druk rijksweg op de route ligt. We gaan maar al te graag in op het verzoek van Flávia om deze zaterdag de 8ste juli een bezoekje te brengen aan haar huisje, waar ze woont met haar 16-jarige zoon Breno. Een bezoekje? Ja, dat is het idee. Maar het worden twéé dagen, we blijven er slapen en brengen het overgrote deel van de zondag ook door in Flávia´s huis.
Het is de spreekwoordelijke Braziliaanse vrijheid. Daar waar het land groots in is. Mijn lief leent een gammel fietsje van de vriend van haar tante, die naast ons woont. Lief is geen fietster, ze pedaleert uiterst onwennig, maar ze doet het goed. Wat bang, zeg maar. De zon schijnt fel als we vertrekken. Als we veilig en wel bezweet aankomen bij de gewonde vrouw des huizes, vinden we haar met twee mannen aan keukentafel. Druk converserend. Ze verontschuldigt zich. ´´Even wat zaken afhandelen, ben zo klaar.`` De mannen zijn partijgenoten van Flávia. Die is lid van de PT in Brazilië, de grote arbeiderspartij, de partij van de huidige presidente Dilma Rousseff en haar terecht bejubelde voorganger Lula. Flávia is van de Marxistische vleugel van PT. Lekker links. Lekker fanatiek. Lief en ik hebben de Marxiste op zondag 31 oktober 2010 vergezeld in Goiãnia tijdens de historische uitverkiezing van Dilma. De eerste vrouwelijke president van Brazilië. Uitgebreid verslag van die gekke verkiezingsdag in Goiãnia op mijn blog nummer 66, die Olé-Olé-Olé-Ola! Dil-ma! Dilma! heet.
Lief en ik nemen plaats aan een andere keukentafel. Bierblikjes gaan open, het zullen de laatsten niet zijn. Het is geen enkel probleem om naar de politieke discussie te luisteren, op anderhalve meter afstand van ons. Nu en dan mogen we zelfs iets zeggen, in Brazilië doen ze er niet moeilijk over. Het zijn twee aardige mensen. Eén van hen, Eduardo, is na het gesprek niet te beroerd ons allen naar de supermarkt aan het einde van die rijksweg te brengen om onder andere bier te kopen. Hij rijdt ook weer terug. Eduardo woont een eind weg, maar kent vanwege zijn politieke bezigheden enorm veel mensen. Dat leidt tot oponthoud in de super: een praatje links, een praatje rechts. Met Flávia aan zijn zijde, die met steun van een winkelwagen voorzichtig door de winkel mankt.
Eenmaal thuis begint Flávia te vertellen over politieke voornemens. Dat doet ze breeduit en goed. Natuurlijk vanuit haar linkse visie. Brazilië en politiek, daar zijn boeken over te schrijven, dat is ook gedaan, daar zijn hele bibliotheken mee te vullen. Zonder ingewikkeld te doen, want het is al ingewikkeld genoeg, het gaat maar al te vaak over (persoonlijke) belangens, belangetjes. Over fricties binnen de partijen zelf. Zo is het niet makkelijk om één twee drie een nieuw voorstel tot programma van een partij te maken. Ook al zou dat voorstel door een dikke meerderheid van de leden worden gedragen. Een wethouder kan een voorstel, hoe goed het ook is en klinkt, domweg naast zich neerleggen met de woorden ´´de tijd is er niet rijp voor`` of ´´dit is niet goed voor onze achterban, de kiezers.`` Politiek geharrewar kortom, waar de doortastende Flávia tegen aan loopt. Ik vraag haar: ´´Kom je nooit thuis van een vergadering en dat je eerste idee is om eens flink met de vuisten op een muur te slaan.`` Bingo. Flávia moet hard lachen: ´´Wat denk je?``
Ik heb trek en doe de grote ijskast in de keuken open. Die is zo vol dat er bijna direct voedsel uit valt. In de freezer veel vlees. ´´Zoek maar uit wat je wilt```, zegt Flávia. Het worden kippenvleugels en kippenborsten. Lief duikt ook de koelkast in en begint onmiddellijk met reorganiseren. Zonder aankondiging. Ze verdeelt groente en fruit en stopt het beneden in de daartoe bestemde groentelade. Ik verslik me in een slok bier. ´´Vind jij het normaal om in het huis van een ander de inhoud van een koelkast te veranderen?``, vraag ik. Lief lacht. Flávia zegt tegen haar: ´´Maak je niet druk hoor, laat maar zo.`` Ik bulder het uit. Vragende ogen om me heen. Uitleg. Moet je in Nederland doen. Op visite, zonder vragen een volle koelkast in, eruit pakken wat je lekker vindt en dan als dank nog even alles op een andere plek neerleggen. Joh.
Maar ik ben gelukkig niet in Nederland. Ik hoef niet te vragen of we misschien mogen blijven slapen. Dat kondig ik aan: ´´Lief, het is al donker, jij gaat niet in de nacht over die amper verlichte snelweg fietsen, we blijven hier slapen.`` Opgelost. Douchen? Direct vragen of er een handdoek voorhanden is. Ja, natuurlijk. Ook opgelost. Dvd bekijken? Vrouw des huizes wenkt ons naar slaapkamer van zoon, sjouwt met een matras, legt die voor een tv met video. Twee kussens nog en klaar. Zonder woorden. Is toch alleen maar vermoeiend.
Voor acht uur zitten we op de zondagochtend aan het ontbijt. Ik kies voor gebakken eieren met ham en salade. Hete koffie verkeerd zonder suiker, sapje met ijsklontjes. Die drie eieren bak ik zelf. Dat moet. Want Brazilianen houden meer van omeletten, gruwen bij half rauwe en hele dooiers. Mmmm, maar ikke niet. Ik geef Flávia een dikke bedank-zoen op haar rechterwang. ´´Je bent geweldig.`` Gauw naar de televisie, het is tijd voor het programma Rural op Rede Globo. Rural betekent landelijk, boers. Het is inderdaad een boerenprogramma, met indrukwekkende reportages over het boerenleven en de natuur in heel Brazilië. Ik ben fan.
Na het programma weer de keuken in. Voor meer discussies, voor meer praatjes voor de vaak. Flávia is gezond bezeten, gezond fanatiek. Ze doet me in alles denken aan de Nederlandse Veerle Slegers (foto links), al is zij geen Marxiste. De 43-jarige Tilburgse is raadslid van de politieke partij SP in haar woonplaats. Ook is ze lid van de Provinciale Staten Brabant. Verder docente en beëdigd vertaalster Spaans en Portugees. Ze kent Brazilië goed. Ze heeft er maanden gebivakkeerd tijdens een afstudeerproject voor de Leidense universiteit, ze heeft er vrienden en vriendinnen. Meer over haar? Op website Veerleslegers.sp.nl.
Veerle houdt van Brazilië. Ik heb haar niet zo gek lang geleden ontmoet op de UFG, de staatsuniversiteit van Goiás, op steenworp afstand van mijn huisje. Een korte kennismaking helaas, ook Veerle is een druk bazinnetje. En ook Veerle is gezond fanatiek, spreekt geen wartaal en weet waar zij mee bezig is.
Flávia en Veerle. Twee gelijkgestemden. Twee vrouwen die ieder op hun beurt een verrijking voor de samenleving zijn. En dan hoef je het helemaal niet met hen eens te zijn. Vooropstaat is een diep respect voor de manier waarop zij in het leven staan. Met eigen uitgedragen (vrouwelijke) visies op de samenleving. In Brazilië, in Nederland. Geen water bij de wijn. ´´Hier sta ik voor, hier wijk ik níet voor, hier ga ik het gevecht voor aan.``
Het is zondagmiddag tegen vijven. Opschieten. Anders is het zo weer donker en komen wij nooit weg bij Flávia. De Marxiste spreekt bij het afscheid over een prachtig weekeinde: ´´Het was echt leuk.`` Zoenen en op de fiets. Lief voorop, ik achter haar aan. Voorzichtig. ´´Ik heb nog één wens``, zeg ik tegen Flávia. ´´De volgende keer als Veerle naar Brazilië en Goiãnia komt, dan regel ik een tafeltje bij een buurtbar. Drie stoelen, bier en kip. En dan gaan jullie tegenover elkaar zitten en uren kletsen. Over de politiek hier, over de politiek daar, over wat jullie bezighoudt. Ik neem plaats op stoel drie. Om ademloos te luisteren naar jullie. Naar twee sterke vrouwen. Akkoord?``