Nog duizend dagen tot het WK 2014

Het is een gedenkwaardige dag in alle opzichten. Deze vrijdag de 16de september 2011. Nog duizend dagen en het WK-voetbal voor landenteams in 2014 in Brazilië barst los. Reden voor feestjes in de uitverkoren twaalf steden, waar wedstrijden voor dat WK zijn gepland. In Belo Horizonte, hoofdstad van de staat Minas Gerais. Daar draven de Braziliaanse president Dilma Rousseff, haar minister Orlando Silva van sport en WK-ambassadeur en icoon Pelé op om mooie woorden te wijden aan het evenement. Een geel nationaal voetbalshirt met daarop ´1000 dias` (1000 dagen) wordt getoond (foto boven). In de stad São Paulo. Daar geeft een ander Braziliaans voetbalicoon, Ronaldo, acte de presence voor vele televisiecamera´s. Samen met burgemeester Gilberto Kassab van die stad en gouverneur Geraldo Alckmin van die staat opent Ronaldo een nieuwe metrolijn. Die lijn verbindt het centrum van de metropool met de wijk Itaquera, waar het nieuwe stadion van de Braziliaanse beroemde club Corinthias wordt gebouwd en waar onder meer de openingswedstrijd van het WK 2014 wordt gespeeld. Althans, dat is het voornemen. Maar daar is een hoop politiek geharrewar over. In Porto Alegre, hoofdstad van Braziliaans zuidelijkste staat Rio Grande do Sul, een typische folkloristische optocht. In Salvador, hoofdstad van de noordoostelijke en zwarte staat Bahia, treedt de befaamde en internationaal bekende slagwerkband Olodum op. Ritmisch en opzwepende trommelmuziek. Plakkaten met opschriften ´nog duizend dagen`, zoals in Natal (foto geheel boven). Fraaie WK-pilaren in diverse WK-steden met digitale ´horloges`: 1000 staat er deze vrijdag op. Het officiële aftellen is begonnen. Daarbij is aan te merken dat die horloges niet overal naar behoren functioneren. Oorzaak? De electriciteit doet het niet, geen geel oplichtend ´1000`, maar zwart beeld (foto linksboven).
Meer zwart nieuws. Op 12-11-2010 verschijnt op Het andere Brazilië een uiteenzetting over het WK 2014 en de planning ervan. Beter, het ontbreken ervan. Zes van de twaalf WK-stadions worden onder de loep genomen onder de titel Brazilië op weg naar WK 2014 (2). Op zo´n twee maanden na een jaar geleden. Hoog tijd voor een nieuwe inventarisatie, maar nu van alle twaalf.
1: Stad: Belo Horizonte. Stadion: Mineirâo. Capaciteit: 69.000. Kosten: 654 miljoen reais. De 1060 arbeiders staken. Ze willen meer loon en betere werkomstandigheden. De sloop van het oude stadion is nog niet voltooid. Dat moet juli volgend jaar klaar zijn. Met het installeren van nieuwe balken voor zittribunes is twee maanden geleden begonnen (foto rechtsboven, werk aan stadion ligt stil).
2: Stad: Brasilia (hoofdstad van Brazilië). Stadion: Estádio Nacional/Mané Garrincha. Capaciteit: 71.000. Kosten: 696 miljoen reais. Volgens de deelstaatregering van het Federale District is 35 procent van alle werkzaamheden af. Volgens het bouwconsortium zijn diverse fasen klaar, zoals het gelijkmaken van de grond en het plaatsen van blokken beton en betonnen palen waarop de nieuwe tribunes moeten rusten.
3: Stad: Cuiabá. Stadion: Arena Patenal. Capaciteit: 43.600. Kosten: 580 miljoen reais. Zeshonderd arbeiders werken aan deze arena. Het werk aan de grond, de riolering en de fundering zit in de laatste fase. In april volgend jaar moeten de eerste betonnen palen de grond in.
4: Stad: Curitiba. Stadion: Arena da Baixada. Capaciteit: 42.000. Kosten: 180 miljoen reais. Voorgenomen verbouwing is nog niet begonnen. De verantwoordelijken laten weten absoluut geen haast te hebben. Er is niet veel te doen, stellen ze, want 75 procent van het huidige stadion voldoet al aan de WK-eisen van de Fifa.
5: Stad: Fortaleza. Stadion: Castelão. Capaciteit: 66.500. Kosten: 518,6 miljoen reais. De eerste fase van de nieuwbouw is 20 augustus dit jaar klaar gekomen. Momenteel zou 40,92 procent van alle betonnen palen en houten balken zijn geplaatst.
6: Stad: São Paulo. Stadion: Arena Corinthias. Capaciteit: 48.000. Kosten: 920 miljoen reais. Werkzaamheden begonnen op 31 mei dit jaar met het gelijkmaken van de grond (foto links). Op 1 september dit jaar werden de eerste drie betonnen palen geïnstalleerd. Feest. Opmerking: nog 497 van die palen moeten de aarde in. 7: Stad: Manaus. Stadion: Vivaldo Lima/Arena Amazônia. Capaciteit: 44.300. Kosten: 499,5 miljoen reais. De constructie van nieuwe zittribunes is augustus dit jaar gestart. Verder geen nieuws. In totaal werken er 858 mensen aan de verwezenlijking van deze arena.
8: Stad: Natal. Stadion: Estádio das Dunas. Capaciteit: 45.000. Kosten: 400 miljoen reais. Gelijkmaken van de grond begonnen op 15 augustus dit jaar. Problemen. Twee bouwwerken moeten worden afgebroken om plek te maken voor het nieuwe WK-stadion, te weten een oud stadion en een school. De plaatselijke overheid wacht op een officiële goedkeuring zodat met die afbraak kan worden begonnen. Bureaucratie in het spel.
9: Stad: Recife. Stadion: Arena Pernambuco. Capaciteit: 46.000. Kosten: 532 miljoen. De 975 arbeiders zijn er nog niet in geslaagd om het nieuwe stadion op te bouwen. De grond is weliswaar gelijk gemaakt en zestig procent van de funderingen is klaar.
10: Stad: Porto Alegre. Stadion: Estádio Beira-Rio. Capaciteit: 60.800. Kosten: 290 miljoen reais. De plaatselijke voetbalclub Internacional is begonnen met het moderniseren van het huidige stadion. Met eigen geld, zo´n 150 miljoen reais. Daarna is met een externe geldschieter een contract gesloten. Daarna ontstonden problemen. Gevolg? Het werk ligt al drie maanden stil.
11: Stad: Salvador. Stadion: Arena Fonte Nova. Capaciteit: 50.200. Kosten: 591 miljoen reais. Na de afbraak van het oude stadion en opruimen van alle brokstukken, is het gelijkmaken van de grond bijna klaar. Verder geen nieuws.
12: Stad: Rio de Janeiro. Stadion: Maracanâ. Capaciteit: 76.000. Kosten: 860 miljoen reais. De staking van de arbeiders voor meer loon en betere werkomstandigheden duurt voort. Langer dan verwacht (zie ook Het andere Brazilië, Oproer in het Marcanã, op 19-08-2011). Afbraak van de eerste ring is voltooid en begonnen is met het ophogen van die ring met maar liefst vijf meter.
Bent u er nog? Fijn. Brazilië blijft desondanks optimistisch. Tegen beter weten in. Het is de aard van het volk. Maar het is klip en klaar dat het veel werk aan diverse WK-stadions redelijk achter op schema ligt. Daarbij, de renovatie van vliegvelden, havens en belangrijke (rijks-)wegen vlot eveneens niet.
Wat veel irritatie bij de Fifa veroorzaakt, is de gememoreerde bureaucratie in het Latijns-Amerikaanse continent. Daardoor wacht de Braziliaanse Tweede Kamer nog steeds op een al lang aangekondigd wetsvoorstel, waarin alle zaken van de WK 2014 netjes zijn geregeld. Die wet zal Lei Geral da Copa heten. In het Nederlands: de algemene WK-wet. Met onder andere regels voor kaartverkoop, voor visa voor buitenlanders, voor rechten van rechtstreekse televisie-uitzendingen en voor bescherming van officiële WK-logo´s.
Een andere grote zorg is huisvesting van supporters en de deelnemende 31 teams aan het WK. Zijn er genoeg goede hotels. Vraagtekens. São Paulo zou het beste in haar vel zitten. De metropool heeft 42.000 kamers beschikbaar. Dat wordt uitgebreid tot 50.000 in 2014. Probleem bij het bouwen van nieuwe hotels is het tekort aan goede bouwvakkers, aan metselaars, timmerlieden en stenensjouwers. Het gaat goed met de economie van Brazilië. Meer werk, betere opleidingen, betere lonen. Jonge mensen gaan niet meer voor een laag loon de bouw in, om zich tien uur per dag in de hete zon of in de niet aflatende regen het zweet in te werken.
Goiãnia dan. De stad is net buiten de boot gevallen bij de keuze van de WK-steden. Een stevige domper. Maar niet getreurd. Want Goiãnia ligt uiterst gunstig. In het centrale-westen, bijna in het midden van het land, op nog geen 300 kilometer van Brasilia. De overheid van de staat Goiás, waar Goiãnia de hoofdstad van is, rekent op overloop van WK-supporters. Terecht. Caldas Novas, een stadje met warm-water-zwavelbronnen en het toeristische fraaie Pirenópolis liggen op steenworp afstand van Goiãnia. Maar de doorgaande wegen naar deze stadjes en die naar Brasilia zijn al jaren aan een grondige opknapbeurt toe. Gaten in de weg moeten dicht, nieuw asfalt is nodig (foto boven). Verantwoordelijkheid ligt bij de staat Goiás. Maar er gebeurt niks. Vanwege de buraucratie. Plannen zat, maar geen groen licht.
Of het niet genoeg is, ook het Braziliaanse nationale elftal boezemt weinig vertrouwen in. In juli dit jaar roemloos uitgeschakeld tijdens de Copa América in Argentinië. De Latijns-Amerikaanse versie van het Europees Kampioenschap voetbal. Na 0-0 tegen Paraguay volgden strafschoppen. Brazilië miste er vier op rij. Tegen het Nederlands elftal in Goiãnia blijft het 0-0. In en tegen Duitsland maken de Brazilianen eveneens geen vuist. Een 3-2-nederlaag, met in de laatste minuut een doelpunt van Neymar, die het nieuwe Braziliaanse wonderkind moet worden. De uiterste symphatieke en rustig ogende trainer Mano Menezes krijgt steeds meer kritiek.
Klinkende resultaten blijven uit. Te weinig goals. Braziliaanse voetbalspecialisten wijzen er op dat het elftal tot aan de openingswedstrijd van het WK in 2014 enkel oefenpotjes zal spelen tegen landen die niet in de top van de officiële Fifa-ranking staan.
Conclusie: Brazilië zou geen Brazilië meer zijn (foto rechts: Neymar en Mano Menezes). Creativiteit ontbreekt, andere landen worden sterker, de ´gele kanaries` kunnen tegenstanders geen wil meer opleggen. Extra nadeel. Het WK op eigen bodem legt een enorme last op de schouders van de selectie en van de begeleiders. Het eerste Braziliaanse WK, in 1950, liep op een enorm fiasco uit. In de finale klopte Uruguay de torenhoge favoriet in eigen huis met 2-1.
Hoe komt het goed? Niemand weet het. Slechts een cliché-antwoord voldoet: de tijd zal het leren. Als ik deze zin type, is het zaterdag 17 september 2011, half elf in de ochtend in mijn woonplaats Goiãnia. Nog 999 dagen.