Max Tyson (19)

Het neemt hand over hand toe en het is doodzonde. Geweld op en rond het professionele voetbalveld in Brazilië. In de tijd dat de Nederlandse journalist Paul van Gageldonk boeken schreef over hooligans van Feyenoord en Ajax (sorry, de harde kern), was het in Brazilië betrekkelijk rustig. De laatste jaren is het voetbalvandalisme echter toegenomen, vooral in grote steden. Doden vielen te betreuren. Fans die in koelen bloede zijn neergeschoten door rivaliserende supporters.
Maandag 15 maart 2010 gaat de boeken in als voorlopig dieptepunt. Mijn cluppie Vila Nova uit Goiania, eerste divisie, gaat voor het kampioenschap van de staat Goiás op bezoek naar FC Canadense. Op een maandagavond laat speelt het een uitwedstrijd tegen een kleine club in een klein en simpel stadion in het naburige dorp Senador Canedo. Vila wint met 2-1. Na het eindsignaal lopen de spelers het veld af op weg naar de kleedkamers. Plots dringen supporters het amper afgezette spelersdomein binnen. Tumult ontstaat. Op televisiebeelden is duidelijk te zien, en het wordt dan ook tot vervelens toe en in slow motion herhaald, hoe een supporter de keeper van Vila Nova een trap in zijn rug geeft. De lange zwarte 34-jarige Maxlei Luzia dos Santos, kortweg Max genoemd, draait zich om. Na enkele tellen duwen en trekken, begint een massale vechtpartij tussen spelers van de bezoekende club en supporters. Max wordt op de grond gesmeten en direct bedolven door slaande en schoppende jongens. Een medespeler springt naar voren en weet Max te bevrijden. Daarmee is het niet afgelopen. Max begint als een goede amateurbokser op de boosdoener, die hem die trap heeft gegeven, in te slaan. De man gaat bijna knock-out. Een medespeler geeft een andere supporter een karatetrap. Dan ontploft een bom. Rook is te zien. Een derde speler raakt gewond aan linkerbeen en rechterarm door de deeltjes van de bom. Een ambulance voert hem af. Intussen is politie gearrriveerd. Een politieman scheidt spelers van supporters. Nou ja, supporters. Een televisecommentator kraait: ´´Daar, de zoon van de plaatselijke wethouder, ja, van de plaatselijke wethouder! Hij gaf die trap!`` Het wordt bizar. Een ander beeld toont een politieman, type Arnold Schwarzenegger, met een rode gasgranaat in zijn linkerhand. Ook in slow motion maar.
Het tumult haalt de landelijke pers. Regionale televisie in Goiás op haar beurt weet van geen ophouden. Brazilië is voetbalgek en dus zijn er iedere dag (!) verschillende voetbalprogramma´s. Ook als er geen wedstrijden zijn, wordt makkelijk een uur vol gekletst met nutteloze en oninteressante voor- en nabeschouwingen.
Max moet voor de camera. Hij doet het. Onschuldig gezicht. Verklaart dat het een enorm tumult was en dat hij niks anders deed dan medespelers beschermen. Over de wel gemikte boksstoten zegt hij niets. De politie pakt drie ´supporters` op. Twee van hen willen spelers aanklagen wegens mishandeling.
Nieuwsfeiten volgen elkaar in rap tempo op, er is soms geen touw aan vast te knopen. Het kleine stadion wordt voor dertig dagen gesloten. Dat bepaalt de regionale voetbalbond, organisator van het staatskampioenschap. Het stadion is niet goed beveiligd, geen duidelijke afscheiding tussen supporters en spelers, spreekt de bond een veto uit. Ja, dank je de koekoek zeg, hoe verzinnen ze het. Iedereen kan bijna in heel Brazilië bij kleine clubs naar believen overal in en uit lopen.
Een sportprogramma weet het zeker: racistische verwensingen zijn geuit naar de keeper. Daarom ging hij over de zeik. Max rept er over, maar blijft vaag. Dan ontploft een nieuwe bom: die Schwarzenegger zou een granaat hebben gegooid, het was geen huisbom van supporters waardoor de Vilaspeler werd verwond. Andere programma´s nemen het nieuws snel over. Het duurt niet lang en daar is hij, de grote baas. In vol ornaat verschijnt de militaire politiekolonel voor de camera. De rust zelve. Hij probeert te ontkrachten. ´´Nee, als we de volgorde van de gebeurtenissen goed analyseren, kan het niet zijn dat een politieman die granaat heeft gegooid. Op televisie is goed te zien dat er rook was en daarna pas kwam die rode granaat in beeld. We gaan alles op een rijtje zetten, betrokkenen ondervragen. We willen het naadje van de kous weten. Het gaat hier om de veiligheid van een ieder.`` Gebruikelijke prietpraat. Daar komt een vervolg op en misschien nog één en dan hoort niemand meer wat. Ook gebruikelijk in dit land.
De politiekolonel is niet de enige die gaat ´onderzoeken`. Dat gaat de directeur van Vila Nova ook doen. Belooft hij plechtig, met een ernstig gezicht. Zijn club is er één van de drie belangrijksten in de stad. De andere twee spelen eredivisie en Vila Nova mag opdraven in een divisie lager en doet het al ruim een jaar erg slecht. Het zal zich waarschijnlijk niet eens plaatsen voor de halve finales van het staatskampioenschap. Sinds jaren. Onbeduidende cluppies, met alle respect, uit de pereferie van de staat staan punten los van de grote tijgers, zoals Vila wordt genoemd.
Wat Vila Nova onderscheidt van de andere professionele clubs in Goiania is het fanatisme van de supporters. Het is vaak ´vier keer niks` en dat hardt de fan. Het kleine knusse Vilastadion kan zo´n 7000 bezoekers herbergen. Zit het vol, dan is het één groot feest. Achter de goal de harde kern, met grote trommels en fluiten, spandoeken en vuurwerk. Rood, want dat is de kleur van Vila. Naar Vila Nova ga je altijd, thuisblijven mag niet, dan verlaat je de club, is het credo van de verstokte fans.
Voetbalcommentatoren vertellen dat het tumult in Senador Canedo is veroorzaakt door supporters van de thuisspelende club. Vilasupporters hebben zich afzijdig gehouden. Nog wel. Het laatste woord is niet gesproken. Het is een schande dat professionele voetballers zo tekeer gaan. Karate en boksen, het is wat. Maar kritiek is amper te horen. De regionale pers neemt het braaf op voor de voetbalprofs. Ze werden geprovoceerd, getard. Het zal wel, maar op fansites van Vila Nova zijn andere gevoelens te lezen. Het team deugt niet, telkens nieuwe spelers, trainers worden om de haverklap de laan uitgestuurd, vorig jaar met veel moeite in de eerste divisie gebleven, een belabberd staatskampioenschap 2010. En nu worden we geconfronteerd met om zich heen slaande en schoppende spelers. Wat volgt?
Irritatie neemt toe en dat baart de clubleiding zorgen. Ze weet dat zomaar de vlam in de pan kan slaan. Vervelende acties van fanatieke supporters zijn niet uitgesloten. Bezetting van spelershome, lastigvallen van bestuursleden. Vilafans roeren zich, daar zijn ze befaamd om. Vandaar die plechtige belofte van de directeur. Hij moet wel.
Wat er ook gebeurt, over één ding zijn supporters van de rode grote tijgers het roerend eens. Het is al op de televisie te horen en zal ook de krant zonder meer halen. Keeper Max wordt niet meer enkel Max genoemd. Hij heeft rap een bijnaam met een wrange nasmaak gekregen: Max Tyson. En reken er maar op dat het te horen is tijdens de eerstkomende thuiswedstrijd. Een volgende knock-out? Misschien is het beter om eerst tot tien te tellen.