WK 2010 7 (35)

Voor het begin van de live-uitzending op televisie van Brazilië-Portugal deze vrijdagochtend weer die rare reclamespot. Met de Braziliaanse trainer Dunga in de hoofdrol. Hij prijst Oi, ´hallo` in het Portugees, aan. Oi is het Braziliaanse equivalent van het Nederlandse Ben. Oi is groot en verkoopt enorm veel prepaid-kaarten voor de mobiele telefoon. Ook abonnementen, maar Braziliansen kopen kaarten, die bijna op elke straathoek worden verkocht. Dunga in net pak achter een soort persconferentie-tafel, een gemaakte glimlach siert zijn gezicht. Maar het is géén gezicht. Het past niet. Denk eens in, Bert van Marwijk maakt in een spotje op de Nederlandse televisie reclame voor Ben. Een paar tellen later loopt diezelfde Van Marwijk in Zuid-Afrika een voetbalveld op als trainer van een deelnemend land aan een wereldkampioenschap voetbal.
De wedstrijd dan. Beetje tam. Veel gele kaarten de eerste helft, geen goals. Ook de tweede helft niet. Het televisiecommentaar spreekt over schaakvoetbal. De Braziliaanse verdediger Lúcio speelt weer eens een prima wedstrijd en legt de Portugese sterspeler Ronaldo aan banden. De Braziliaanse doelman Julio César verricht in de tweede helft een knappe redding en wordt de rest van de wedstrijd tot en met de nabeschouwing ´´de beste keeper van de wereld`` genoemd. Dat heeft die César toch maar snel verdiend.
Televisiecommentaren zeuren door over het ontbreken van een beslissende actie voorin. Kaká (één wedstrijd geschorst wegens rode kaart) en Robinho (lichte blessure) blijven aan de kant. Brazilïe mist hen, luidt de conclusie. De doorgewinterde en Braziliaanse commentatoren zijn uiterst slim in hun verbale visie op het voetbal. Ze weten perfect het ´gevoel van het volk` te verwoorden. Dat wil goals en spektakel. Dunga antwoordt tijdens de verplichte persconferentie na Brazilië-Portugal op een vraag: ´´Tot nu toe wordt er maar weinig gescoord op het WK. Ontbreekt het aan goede aanvallers of is het voetbal zo veranderd?`` Dunga glimlacht en deze glimlach is echt. ´´De mensen vergeten dat in het verleden op WK`s het ook niet altijd bal was. Kijk de statistieken er op na. Genoeg wedstrijden met weinig goals.``
Dunga is een geweldige trainer. Compleet zichzelf en niet zwichten onder druk van de pers. Die druk is immens. Brazilië is hét land van de roddel, hét land van het verzinnen van wat dan ook dat ´tegen u kan worden gebruikt`. Een spelerswissel die niet zou deugen, commentaar dat negatief kan worden uitgelegd, de pers haalt alles uit de kast. Dunga antwoordt op alle vragen en als het vuur hem na aan de schenen wordt gelegd, bijt hij van zich af. Hij permiteert zich de verslaggever te schofferen. ´´Heeft u een probleem of zo?`` Natuurlijk wordt die uitlating de volgende dag uitvergroot in de krant en op televisie gepresenteerd. Het is een nooit eindigende soap, net als het Braziliaanse leven zelf.
Het is vandaag nog niet afgelopen. Chili moet tegen Spanje en Zwitserland tegen Honduras. Alle vier in groep H. Brazilië speelt tegen het land dat tweede eindigt in die groep. Het is nog lang niet zeker welk land dat wordt. De wedstrijd Chili-Spanje wordt live uitgezonden op televisie.
Terug naar Brazilië-Portugal. Om precies te zijn direct na het eindsignaal van de wedstrijd. De Braziliaanse speler Michel Bastos, die in Frankrijk bij Olympique Lyon speelt, wordt bij het veld opgevangen door een televisiejournalist van Rede Globo. Wat onnozele vragen, wat onnozele antwoorden. Maar daar gaat het helemaal niet om. In de studio van het WK-programma van Globo in Brazilië zitten de moeder en de vader van Michel. Iedere wedstrijd van Brazilië staat een speler centraal en wordt een reportage uitgezonden over diens ouders en familie. Vervolgens zijn de ouders te gast tijdens de live-uitzending van betreffende wedstrijd.
Na die onnozole ondervraging wordt het televisiebeeld in tweeën verdeeld. Links de journalist en de speler, rechts de moeder en de vader. Dan komt het moment. ´´Je ouders zijn in de studio nu. Luister naar hen en zeg wat in de microfoon. Hier``, en de journalist geeft de speler zijn oordopje. De speler kijkt verbaasd, hij is zichtbaar moe. Maar hij pakt het knopje aan en doet het in een oor. In de studio worden de vader en de moeder gemaand wat tegen de zoon te zeggen. Vader komt niet verder dan wat clichés. ´´We hebben alles gezien. We blijven je steunen hier, we gaan voor de finale, hè?`` De zoon belooft de vader die finale te halen. Het maakt geen indruk. Maar dan de moeder. Ze vergeet de studio, het felle licht en de camera´s. ´´Hoe gaat het met je mijn zoon, hoe gaat het toch met je?!`` Ze dringt aan: ´´Is alles goed daar? Je weet dat God iedere dag aanwezig is en op iedereen let. Ook op jou. Wij zijn ook iedere dag bij je.``
De zoon raakt geëmotioneerd, maar toont het amper. Eigenlijk is hij totaal van de kaart. Slechts een tel. Is dat gek? Nee. Enkele minuten geleden nog zwoegen op een voetbalveld tijdens een WK-wedstrijd in een land ver weg en nu ineens, nat van het zweet, moeder aan de lijn. De zoon houdt het kort. ´´Hallo moeder, hallo. Alles goed hier moeder. Ja, alles gaat goed. Bedankt hoor, ja, dag.`` Zonder hem aan te kijken, geeft de zoon het oordopje terug aan de journalist. Met het hoofd iets gebogen loopt hij naar de kleedkamer. Snel de douche in.