Spanning en rivaliteit (78)

Nog twee wedstrijden te gaan dit seizoen in de Braziliaanse Serie A. Nog eentje in de Braziliaanse serie B. Oftewel eredivisie en Jupiler League in Brazilië. Voetbal, ja. Het is waanzinning spannend. Om het landskampioenschap strijden drie ploegen. Van alles kan er gebeuren. Vier ploegen degraderen, in elke divisie. In Serie A zijn twee ploegen al de klos. Vier anderen knokken voor behoud, de rest staat veilig. In Serie B hetzelfde laken een pak. Het zijn de droge cijfers. Maar achter die cijfers speelt er van alles.
Om in mijn eigen stad Goiãnia te blijven. Drie clubs van betekenis. Twee in Serie A, eentje in Serie B. Alle drie één groot drama. Atlético in degradatiegevaar, staat net boven de streep. Goiás is zondag 21 november al officieel gedegradeerd en speelt volgend seizoen in Serie B. Daar is aartsrivaal Vila Nova nog niet veilig. Het moet zondag 28 november de laatste thuiswedstrijd van het seizoen winnen. Gelijkspel zou kunnen, maar dan is de club afhankelijk van andere resultaten.
Vila Nova verloor de een-na-laatste wedstrijd zondag 21 november bij en van Náutico. Met maar liefst 4-1. De uitclub nam de eerste helft brutaal de leiding. De tweede helft werd echter desastreus voor de Grote Tijgers, de bijnaam van Vila. Vijf rode kaarten, drie voor Vila, twee voor Náutico, vier goals, blunders, opstootjes op het veld.



Als klap op de vuurpijl een bekentenis uit de mond van Vila-middenvelder Adilson (geheel links op foto boven, tijdens een van die vele opstootjes tijdens Náutico-Vila Nova). Direct na afloop van de wedstrijd, tegen een reporter van een regionaal radiostation: ´´Die van Nático hebben verraad gepleegd. We hadden onderling een gelijkspel afgesproken, ze zijn het niet nagekomen.`` Hoppa, en dat wordt uiteraard snel landelijk nieuws.
Het is maandag 22 november, nog voor het middaguur. Directie en trainer van Vila Nova zeggen in een reactie de zaak te onderzoeken. Valt dat onderzoek positief uit, dan volgen maatregelen. Tja, wat moet een directie anders zeggen? Adilson dan. Die schrikt zich een hoedje en trekt zijn bekentenis in. ´´Niemand heeft me goed begrepen. Het is een misverstand. Na de tweede goal van Náutico begonnen de spelers van die club ons te jennen. Ze zeiden dat we al gedegradeerd waren en begonnen op een irritante manier de bal rond te spelen. Wij vroegen om meer respect. Dat werd afgesproken, dat was enige afspraak die middag. We hebben niet over het resultaat gesproken.`` Goed verzonnen Adilson, of niet, de waarheid blijft onder de grasmat, en het blijft vies ruiken.
De wedstrijd was live via kabeltelevisie te zien. In veel publicaties analyses van Náutico-Vila Nova. Waarom ontplofte de wedstrijd na die 2-1? Waarom werd de eerste helft tot bijna het einde aan toe opzettelijk slordig gespeeld? Afspraak kan zeker gemaakt zijn, maar wellicht niet door iedereen begrepen. Vila nam de leiding, Náutico maakte gelijk en nam een voorsprong. Irritaties bij de thuisclub. Logisch, want afgesproken was dat Vila niet zou scoren. Vijf rode kaarten, in betrekkelijk korte tijd. Meer irritaties, geschonden afspraken, duidelijk toch? Kanttekening bij alle conclusies in de pers en op internet: Brazilianen houden van melodrama.
Overstapje naar Serie A. Fluminense is weer leider, met 65 punten. De club uit Rio de Janeiro versloeg rivaal São Paulo zondag 21 november in São Paulo met 4-1. Corinthias staat tweede met een puntje minder. Speelde gelijk tegen Vítoria, de club uit Salvador, hoofstad van Bahia. Vítoria heeft alle kans te degraderen. Cruzeiro uit Belo Horizonte, hoofdstad van Minas Gerais, versloeg Vasco da Gama uit Rio de Janeiro met 3-1 op eigen veld en staat derde met 63 punten. Om het rijtje met de grote clubs in Brazilië af te maken, landskampioen Flamengo uit Rio de Janeiro vecht zowaar ook tegen degradatie. Dat is eigenlijk te gek voor woorden. De populairste club van heel Brazilië staat betrekkelijk veilig, maar verliest het die laatste twee wedstijden, dan kan het zomaar gebeuren dat een landskampioen van afgelopen seizoen het volgende seizoen een divisie lager speelt. Supporters van Flamengo kunnen het amper bevatten.
Over supporters gesproken en onderlinge rivaliteit. Dat is me nogal wat. Het zindert in heel Brazilië. Geen woord is overdreven. Voorbeeld één: Bahia en Vítoria. Beide clubs spelen in Salvador. Vítoria in Serie A, Bahia in 1988 nog landskampioen maar sinds 1994 seizoenen lang een beetje zielloos in Serie B. Tot dit seizoen. De club heeft zich al verzekerd van promotie naar Serie A. Terug op het hoogste platform en meer, rivaal Vítoria kan na twee jaar weer terugkeren naar Serie B. Dat is het gesprek van de dag in Salvador en reken er maar op, mocht Vítoria degraderen en die kans is groot, dan zijn de supporters van die club weken lang van de aardbodem verdwenen. Geen zwart-rode shirtjes meer en vooral geen supporters van Bahia tegenkomen, die zich volop verkneukelen deze en komende dagen.
Verkneukelen doen ook supporters van São Paulo. Voorbeeld twee. De laatste jaren domineerde deze club de Braziliaanse eredivisie, maar verloor zondag 21 november kansloos in eigen huis van Fluminense. Met 4-1, dat is te fors en geeft normaliter aanleiding tot diepe frustratie, woede en enorm verdriet bij de aanhang van de thuisclub. Zeker niet verliezen van een club uit Rio de Janeiro. São Paulo en Rio de Janeiro zijn als Rotterdam en Amsterdam.
Maar kijk, het is een compleet gekkenhuis bij de tienduizenden supporters op de tribune voor en tijdens São Paulo-Fluminense. Aanhang van São Paulo juicht mee met de aanhang van Fluminense. Zonder schaamte. Televisiereportages, foto´s van totale verbroedering. Geen vechtpartijen, geen scheldkannonades van supportersgroepen over en weer. Wat is hier aan de hand?
De uitleg is simpel. São Paulo moet echt niets, en echt helemaal niets, hebben van die grote andere club uit de metropool. Dat is Corinthias, na Flamengo de club met de meeste aanhangers in Brazilië. Corinthias staat bekend om de trouwe fans, zoals Feyenoord in Nederland. Dat steekt, vooral bij São Paulo. Dat oeverloze geslijm over ´Fiel`, trouw dus, hangen supporters van São Paulo mijlen de keel uit. Hun team kan geen kampioen worden, niet degraderen. Steun aan Fluminense, want God helpe ons, Corinthias mag geen kampioen worden.



Gekke beelden, vlaggen van Fluminense op het vak van São Paulo-supporters en andersom. Corinthias neemt in Salvador een 1-0-voorsprong, maar Vítoria maakt diep in de wedstrijd gelijk via een discutabele penalty, duidelijk aangeschoten hands in het strafschopgebied. De gelijkmaker wordt uitgebreid gevierd in het stadion in São Paulo. Nogmaals, bij beide supportersgroepen.
Maar niet in Rio de Janeiro. Voorbeeld drie. Het is waar, Flamengo-supporters haten Corinthias: ´Wie zijn de trouwste supporters van het land? Wij dus`. Maar Flamengo-supporters haten nog meer Fluminense. Dat is al sinds de jaren dertig! Fluminense, club van de elite, de aristocraten, Flamengo, de club van het volk, waar zwarte spelers wél welkom waren. De mooiste anecdote over rivaliteit tussen supporters van de twee clubs mag niet ongenoemd blijven. Het verhaal speelt zich af in 1927, draait om Flamengo´s sterverdediger Orlando Penaforte de Araújo, kortweg Penaforte genoemd, en het kampioenschap van Rio de Janeiro.
Penaforte wil trouwen, maar heeft geen geld om zijn huis in te richten. Flamengo geeft niet thuis, rivaal América wel.
Penaforte trouwt, krijgt zijn meubels en verhuist naar América. In de beslissingswedstrijd om het kampioenschap dat jaar verslaat Flamengo met 2-1 América, dat speelt met Penaforte. Flamengosupporters zitten vol wrok over het vertrek van hun sterspeler en besluiten een begrafenis van Penaforte te houden. En zo rijdt een ´begrafenisstoet` door Rio de Janeiro. Voorop een auto met een doodskist. Naast de chauffeur van die wagen zit Sílvio Pessoa, met een revolver in zijn broeksriem.
Plotsklaps staat hij daar, midden op de weg, om de stoet doorgang te beletten. Hij is Armando de Paula Freitas, supporter van América. Armando spreidt zijn armen. Niet passeren! Sílvio trekt zijn revolver, Armando steekt zijn borst vooruit. Schiet maar. Dat doet Sílvio niet. Hij ordonneert de chauffeur door te rijden. Armando gaat niet opzij, wordt geraakt en weet zich hevig bloedend aan een bumper vast te klampen. Kilometers wordt de supporter meegesleurd. Hier eindigt de anecdote en geeft aan hoever supporters gaan in hun clubliefde. Toen al.



De vondst met die doodskist maakt indruk en wordt populair. Tot heden zijn er voorbeelden te over van supporters die een zelf gemaakte doodskist in de kleuren van de rivaliserende club mee naar het stadion sleuren. Zoals bovenstaande foto illustreert: Flamegosupporters op de tribune in Rio de Janeiro met doodskist en kruis, in de drie kleuren van Fluminense. Het is zo klaar als een klontje, Flamengo-aanhangers zullen nooit Fluminense steunen in een race om het landskampioenschap. Het is kiezen tussen twee kwaden dit seizoen, het wordt Corinthias.
Cruzeiro zou dé oplossing zijn, dat is duidelijk. Maar Flamengo moet de volgende wedstrijd, op zondag 28 november, thuis om vijf uur ´s middags tegen Cruzeiro spelen. Het heeft de punten hard nodig en speelt bij winst Fluminense in de kaart. Hoofdbrekens. Corinthias speelt thuis tegen Vasco da Gama, uit Rio de Janeiro, en Fluminense moet uit tegen Palmeiras, uit São Paulo. Over rivaliteit gesproken. Voor alle volledigheid de laatste en 38ste speeldag, op zondag 5 december. Flamengo moet naar Santos, in São Paulo, Fluminense thuis tegen het al gedegradeerde Guarani en Corinthias speelt in Goiãnia tegen het eveneens gedegradeerde Goiás.
Ik heb mazzel. Dat worden twee heerlijke voetbalweekeindjes vol emoties in mijn woonplaats. Waarschijnlijk om nooit meer te vergeten. Eerst komende zaterdag, als Vila Nova tegen São Caetano speelt, in de betonnen kolos Serra Dourada. De aftrap is om vijf uur, minstens drie uur te voren verzamelen in speciale Vila-kroegen. Zenuwen, Vila móet domweg winnen. Kaartjes voor de wedstrijd gaan in de aanbieding, jawel, u leest het goed. Wie met een shirt van Vila Nova aan de kassa verschijnt, halve prijzen. Mooi. Naar verwachting minstens 15.000 vrouwen en mannen in het stadion. Dat is voor Goiãnia en Vila Nova enorm veel. Veel sfeer, vuurwerk, trommels.
Zondag 5 december zou het goed kunnen dat Corinthias kampioen van Brazilië wordt in Goiãnia. Dat wordt een zo goed als uitverkocht stadion. Tienduizenden supporters van Corinthias, niet alleen uit São Paulo, maar ook uit de staat Goiás en verre omstreken zullen naar Serra Dourada afreizen.
Goiás, de ´groene club van Goiãnia` speelt in eigen stadion weer eens een uitwedstrijd. Snel maar kaartje voor die zondag kopen.
Hoe het met mezelf zit? Eenvoudig, mijn cluppie is Vila Nova, de ´rode club van Goiãnia`. Zaterdag wordt het er op of er onder. Wij zijn dolgelukkig dat aartsrivaal Goiás een divisie lager gaat spelen. Huilende supporters, huilende spelers. Leedvermaak bij ons, de roden. ´Só Goiás até morrer`, is een zin in het clublied, vertaald is dat ´Alleen Goiás tot aan de dood`.
Vilafans zingen een andere versie: ´Só Goiás até Serie B`, of ´Alleen Goiás tot aan Serie B`. Maatje van me via mobiele telefoon bestookt met berichtjes. Hij is fanatiek supporter van Goiás. Het hele seizoen gaat het al zo. Over en weer. ´´Welkom in Serie B, wij van Vila Nova kijken uit naar jullie.`` Zijn reactie: ´´Jullie gaan zaterdag degraderen naar Serie C!`` Ha, kom maar op!
En op Sinterklaas? Het spreekt voor zich. Het zal Corinthias worden. Naast Vila Nova heb ik sympathie voor Flamengo, hou van Rio de Janeiro en moet niks hebben van die drukke ´stinkstad` São Paulo. Ingehouden juichen wordt het, denk ik, als Corinthias scoort. Kan dat trouwens? Maakt niet uit. Want hoe was het ook alweer? O ja, ´alsjeblieft God, laat Fluminense geen kampioen worden`.