Niets, maar dan ook werkelijk niets, gaat van een leien dakje. Mag het kenmerkend heten voor de Braziliaanse cultuur? Misschien wel, ja. Neem de bouw en renovatie van de stadions voor het WK. In hoofdsteden van elf staten, verdeeld over het continent, worden wedstrijden gespeeld. Stadions verrijzen er, of worden aangepast. De twaalfde WK-stad is de Braziliaanse hoofdstad Brasilia.
Het lijstje ziet er als volgt uit: Rio de Janeiro, São Paulo, Belo Horizonte, Porto Alegre, Curitiba, de Braziliaanse hoofstad Brasilia in het Federale District, Cuiabá, Manaus, Fortaleza, Salvador, Recife en Natal. De ontworpen stadions zien er op papier werkelijk schitterend uit. Dat zal in de praktijk niet anders zijn. Want mooi bouwen, dat kunnen de Brazilianen wel. Plannen is echter een ander verhaal.
In juli een alarmerend bericht. Architecten die WK-stadions ontwerpen, luiden de noodklok. De totale kosten van de te bouwen en te renoveren stadions zijn in korte tijd de tien miljard reais al gepasseerd. Dat betekent een stijging van driehonderd procent vergeleken met de eerste berekeningen. En dan is amper daadwerkelijk met bouwen begonnen. Een eerste obstakel. Dan wordt duidelijk dat vertragingen gaan optreden. De wereldvoetbalbond FIFA tikt Brazilië op de vingers: ´´Schiet eens een beetje op, joh.`` Tweede obstakel. President Ricardo Teixeira van de Braziliaanse voetbalbond (CBF), een echte bobo, speelt de zwartepiet in de handen van Len Myssior. Die is vice-president van Sinaenco, de nationale bond voor architecten en bouwkundige ingenieurs. Maar Brazilianen hebben altijd een weerwoord. Zo ook Myssior. De schuld ligt volgens hem bij de FIFA en het Braziliaanse WK-comité, waar uiteraard Teixeira ook de eerste man is. Want die zorgen voor een onophoudelijke stroom van op- en aanmerkingen en door te voeren veranderingen op de bestaande plannen. Eindstand? Een 1-1-gelijkspel.
De stadions zelf dan. Laat ik zes van de twaalf de revue passeren met wat uitleg en wat commentaar. De eerste komt in Manaus te liggen. Dat is de hoofdstad van de Amazonestaat, met 1,7 miljoen inwoners. Daar waar het altijd heet en vochtig is. Daar waar muggen en muskieten de baas zijn. Daar waar geen enkele (professionele) voetbalclub van betekenis speelt.
Het stadion met de toepasselijke naam Arena da Amazônia zal er verrijzen. De kosten bedragen 500 miljoen reais. In 36 maanden moet het klaar zijn en plaats bieden aan maximaal 44.300 toeschouwers. De Braziliaanse bank BNDES (Banco Nacional de Desenvolvimento Econômico e Social) neemt 400 miljoen voor haar rekening. De overige centjes? Nog niet binnen, maar plannen genoeg.
Nummer twee. Bij het prachtige noordelijke Recife in de staat Pernambuco (anderhalf miljoen inwoners) wordt de Arena Recife gebouwd. Die kost 450 miljoen reais en er is plaats voor maar liefst 46.000 toeschouwers. Dé profclubs van Pernambuco zijn Sport en Náutico, maar die komen niet in de Braziliaanse eerste divisie (Nederlandse eredivisie) uit.
Het stadion ligt in een zogeheten rustieke omgeving, São Lourenço da Mata, buiten de stad. Zeg maar gerust een beetje ver van de bewoonde wereld af. Maar daar is over nagedacht. Want São Lourenço da Mata is volop in ontwikkeling, volgens de filosofie van de Pernambucaners, en de nieuwe arena zal een gewenste impuls geven aan die positieve ontwikkeling. Toch afwachten, want voorspellen in Brazilië staat gelijk als het begeven op glad Nederlands ijs.
Nummer drie ligt in Natal, dat ruim 800.000 inwoners telt. Natal is de hoofdstad van de staat Rio Grande do Norte en zeker bekend bij menige Nederlander. Strandvakanties naar Natal zijn namelijk populair in heel Europa. De witte fraaie stranden en duinen spreken tot een ieders verbeelding.
Het stadion in Natal gaat het Estádio das Dunes heten. Oftewel, het Duinenstadion. De keuze voor die naam ligt voor de hand. De kosten? Een slordige 420 miljoen reais en 20.000 tot 25.000 toeschouwers kunnen er een plaatsje vinden. Het precieze aantal staat nog niet vast. De met respect onbetekende profclub ABC is het populairste in Natal. Over de dekking van de kosten, is geen sluitende en duidelijke uitleg voor handen.
Nummertje vier behelst een modernisering van het Maracanã in de stad Rio de Janeiro, waar 6,1 miljoen mensen wonen. Vermaard voetbaltempel, waar in 1950 de finale van de enige Braziliaanse WK tot heden werd gespeeld. Uruguay versloeg de gastheer met 2-1 en de littekens van die nederlaag helen nooit meer. Misschien dat een wereldtitel in 2014 Brazilië een beetje helpt. Maar het zal bij een beetje blijven.
Aanpassing van het Maracanã kost maar liefst 700 miljoen reais en resulteert in een stadioncapaciteit van 83.000 toeschouwers. De vermaarde clubs Flamengo, Fluminense en Botofogo, allen in de Braziliaanse eerste divisie, spelen hun thuiswedstrijden in het Maracanã. Die moeten noodgedwongen uitwijken naar andere stadions. De bank BNDES draagt ook hier 400 miljoen reais bij. Niet meer zeuren over ontbrekende gelden. Het Maracanã is welhaast de enige van de twaalf stadions, waarvoor het Braziliaanse WK als geroepen komt. Al jaren mankeert er van alles aan het stadion, van die kleine gebreken, die nu eindelijk worden opgelost.
Nummer vijf is weer een nieuw stadion en wel in São Paulo, dat ruim elf miljoen inwoners telt, en met de aangeplakte buurtsteden erbij op negentien miljoen uitkomt. De Brazilianen schuiven aanvankelijk het bestaande en gemeentelijke sportpark Morumbi naar voren, maar de FIFA spreekt haar vetorecht uit. Dat stadion is niet geschikt voor een WK, onder meer vanwege gebrek aan adequate aan- en afvoerwegen en parkeergelegenheid. Dat doet pijn, maar niet lang.
Uit de Braziliaanse koker komt een geheel nieuw stadion in de ´buitenwijk` Itaquera. Het stadion wordt het nieuwe thuishonk van de Braziliaanse populaire voetbalclub Corinthias, die dit seizoen met nog twee clubs is verwikkeld in een spannende strijd om het landskampioenschap.
De rekening bedraagt minstens 600 miljoen reais en het stadion biedt plek aan maximaal 65.000 bezoekers. Bewoners van de wijk zijn lyrisch over de komst van het stadion. Ze wrijven zich in de handen, verwachten extra banen en inkomsten tijdens de WK en daarna tijdens thuiswedstrijden van Corinthias. Kritiek? Natuurlijk. Want, sorry, het begint saai te worden, sponsors blijven uit. Het prijskaartje van het stadion is intussen dertig procent verhoogd, wat is nieuw onder de hete zon? Maar de rondborstige bobo Teixeira is er heilig van overtuigd dat die sponsors worden gevonden. ´´In São Paulo wordt de openingswedstijd van ons WK gespeeld. Punt uit``, voegt de zelfverzekerde bondspresident er fijntjes aan toe. Klein detail: er is nog geen paal de grond in.
Nummertje zes, ook een nieuw bolwerk, in de Braziliaanse hoofdstad Brasilia, iets meer dan 2,6 miljoen inwoners. De professionele voetbalclub van enige betekenis, wat heet, is Brasiliense en breekt geen potten. Het dreigt dit jaar te degraderen naar de derde divisie. Kosten van het stadion: 702 miljoen reais. Daarmee de duurste. Het lijkt sterk op een prestige-object, net als de bouw van de stad zelf in de eindjaren vijftig van de vorige eeuw.
Het plan voor het stadion, dat 71.000 bezoekers kan herbergen, lokt een ware storm van kritiek uit. Wat moet Brasilia, dat niks met voetbal heeft en louter een diplomatenstad is, met een stadion van die capaciteit en meer, van die kostprijs. Oké, een hoofdstad van een organiserend WK-land is niet uit te sluiten van WK-wedstrijden. Oké, er is bancaire steun van weer 400 miljoen. Maar resten toch nog 300 miljoentjes, niet? Maar gouverneur Rogério Rosso van het Federale District, waartoe de Braziliaanse hoofdstad behoort, wuift alle kritiek van de hand en rekent zich rijk. ´´De buitenlandse bezoeker zal tijdens en rond de WK in Brasilia gemiddeld vijfhonderd Amerikaanse dollars per dag uitgeven. Wij verwachten alleen al vijftienduizend journalisten uit de hele wereld gedurende zestig dagen. Gerekend een maand voor het begin van het WK. Ik verwacht een kapitaalinjectie van één miljard reais, genoeg om de overige kosten van het stadion te betalen.``
Is het arrogantie van hoofdstedelijken? Laat het maar in het midden. Feit is dat het stadion de naam van Mané Garrincha krijgt. De Braziliaanse voetballer van het volk, die op 20 januari 1983 in alle eenzaamheid overleed aan gevolgen van een alcoholvergiftiging.
De voetballer met kromme en ongelijke benen, onnavolgbare pingels, de held van het WK van 1962 in Chili, waar Brazilië de tweede wereldtitel op rij won, de tegenhanger van Pelé. De man bij wie thuis rottende bankbiljetten werden aangetroffen, zo goed als analfabeet en door zijn club Botafogo schandelijk is behandeld. Garrincha zal zich in zijn graf omdraaien. Brasilia mag zich diep schamen.Wie denkt dat ik enige ben met kanttekeningen en kritiek, heeft het mis. De Braziliaanse oud-speler Socrates kan er ook weg mee. Hij is nu een rondbuikige vijftiger, een stevige roker en bierdrinker. Hij schrijft met een giftig pennetje colomns in het linkse populaire weekblad Carta Capital en kan in interviews lekker afzeiken. Beetje type Jan Mulders. Socrates maakte van 1979 tot 1986 deel uit van de Braziliaanse nationale selectie, speelde 63 wedstrijden in het begeerde shirt en scoorde 25 keer.
In zijn laatste column neemt Socrates weer geen blad voor zijn mond. ´´Brazilië worstelt met immense sociale en economische problemen. De bouw en renovatie van al die stadions is een irrationele verspilling van geld en dat kunnen we ons niet veroorloven. Vier van die nieuwe giganten zijn na het WK niet meer nodig, ze dienen nergens meer toe. In die vier worden nooit (sport-)evenementen gehouden van welk nationaal niveau dan ook.`` Socrates noemt de stadions in Brasilia, Manaus, Cuiába en Natal. ´´Het is niet zoals in Frankrijk en Italië, waar WK-stadions worden gebruikt voor tal van evenementen, buiten het voetbal. In Brazilië is voetbal het enige dat waarde heeft.`` Scorates weet wie de stadions gaan betalen: ´Wij! Denk eens in wat voor een kapitaal onder die bouwwerken ligt begraven.`` Voor zover Socrates. Voor zover ook de problemen rond de WK-stadions. Heikele onderwerpen als meer veiligheid, verbetering van transport en aanpassing van vliegvelden zijn buiten beschouwing gelaten. Die zijn voor later. Eén zijlijn is echter te aardig om niet aan te stippen. Dat is de keuze van het officiële logo van het Braziliaanse WK in 2014. Het is een schets van drie handen die de wereldcup vasthouden. In het geel en groen, kleuren die terug te vinden zijn in de Braziliaanse nationale vlag en in het tenue van het nationale elftal.
Braziliaanse notabelen hebben voor dit ontwerp gekozen. Onder hen Teixeira, daar is-ie weer, FIFA-secretaris Jerome Valcke, de beroemde zangeres Ivete Sangalo en topmodel Grisele Bündchen, ja, van Duitse afkomst. Maar de Braziliaan moet helemaal niets van het logo hebben. Op diverse internetsites en Twitter ongezouten kritiek: lelijk!
Aardige vondst is daarom deze spotprent. Erboven de tekst ´Hoe het logo voor de wereldcup 2014 in Brazilië tot stand is gekomen`. Eronder vijf tekeningetjes, de laatste stelt het huidige logo voor. Onder de eerste vier respectievelijk de volgende zinnetjes: ´10e minuut, Robinho scoort 1-0`; ´53e minuut, Holland maakt gelijk 1-1`; ´68e minuut Sneijder draait de wedstrijd, 2-1`; ´73e minuut Felipe Melo wordt het veld uitgestuurd`.
Die Brazilianen toch. De nederlaag tegen het Nederlands elftal en dus uitschakeling tijdens het afgelopen WK in Zuid-Afrika zit hen nog hoog. Tja. Zo bezien, is het inderdaad voortploegen wat Brazilië doet. En niet gek opkijken als dat zal duren tot de aftrap van de openingswedstrijd in 2014.
.png "English"){kind=small}
Geen opmerkingen:
Een reactie posten