Politie-actie tegen maffia in Rio de Janeiro

Circa vijftienhonderd zwaar bewapende Braziliaanse politiemensen hebben zonder ook maar één schot te lossen deze zondagochtend de 13de november in hun niet aflatende strijd tegen de georganiseerde misdaad drie krottenwijken in Rio de Janeiro bezet. Het zijn, op de eerste plaats de internationaal bekende favela Rocinha, en de aanpalende wijken Vidigal en Chácara do Céu. De zorgvuldig geplande operatie begon exact om tien minuten na vier uur in de nacht van zaterdag op zondag.
De politiemensen behoren voor het grootste deel tot speciale elite-eenheden, zoals Batalhão de Operações Especiais (Bope) en Batalhão de Choque (BP Choque). Het zijn eenheden die vallen onder de categorie ´binnen zonder kloppen`. Op genoemd tijdstip reden zeg maar gerust geblindeerde legervoertuigen de krottenwijken binnen, gesteund in de lucht door vier helicopters van de Militaire Politie en drie vliegtuigen van de Burger Politie. Het duurt vaak ´even` voordat actie wordt ondernomen in Brazilië, maar is het zover, dan gaat het met alle krachten denkbaar in de hoogste versnelling vooruit. Alle toegangswegen naar de drie favela´s zijn geblokkeerd om te voorkomen dat voornamelijk drugsdealers kunnen ontsnappen. Daarbij zijn ongeveer dertienhonderd politiemensen betrokken. Die ´krijgsmacht` moet ook zorgen voor rust en controle buiten de krottenwijken. Luitenant-kolonel Réne Alonso van Batalhão de Operações Especiais laat om tien voor half zeven op deze zondagochtend in Rio de Janeiro aan de verzamelde Braziliaanse pers weten dat Favela da Rocinha officieel in handen van de politie is. ´´Wij zijn nu op zoek naar drugs en wapens van criminelen``, zegt Alonso, ´´de situatie in de wijk is kalm, er heerst geen paniek onder de bewoners. We zijn nog niet begonnen met huiszoekingen, we kijken eerst in voertuigen en buiten de woningen.`` Tot (gewapende) conflicten tussen de maffia en politie is het nog niet gekomen. Wel is door criminelen liters olie op straat gesmeten waardoor verscheidene politievoertuigen niet verder konden.
Het doel van deze opzienbarende bijna militaire operatie is het uitbannen van de maffia in betreffende drie gemeenschappen. Volgens politiewoordvoerders wordt in Rocinha de meeste drugs van Rio de Janeiro verhandeld en zijn criminelen er al tientallen jaren heer en meester. Een extra alarm heeft de operatie versneld: de vlucht van criminelen van een andere grote sloppenwijk in Rio de Janeiro, Complexo do Alemão, naar Rocinha. De operatie dient eveneens te leiden tot vestiging van weer een speciale vredespolitiepost in favela´s in Rio de Janeiro, de negentiende in dit geval.
Brazilianen en speciaal de inwoners van Rio de Janeiro zullen de invallen in de krottenwijken niet zo bijzonder meer vinden. Het is al jaren oorlog in vooral de grotere favela´s in de internationaal bekendste stad van het land. Politie en leger tegen drugsbendes. Brazilie maakt de afgelopen bijna twee jaar enorme haast met een ´grote schoonmaak`, want de WK 2014 en de Olympische Spelen in 2016 kloppen aan de Braziliaanse voordeur. De Olympische Spelen spelen zich geheel in Rio de Janeiro af en dan moet veiligheid uiteraard hoog in het vaandel staan.
Rocinha ligt tussen de betere woonwijken Gávea en São Conrado ingeklemd, in het zuiden van Rio de Janeiro, tegen de kust. Rocinha zou 69.300 bewoners tellen, 34.212 mannen en 35.144 vrouwen, volgens de laatste officiële cijfers. Die kunnen niet nauwkeurig zijn, er is eenvoudigweg nooit een exact beeld te krijgen wie waar en hoe lang in deze wijken woont en verblijft. De stad Rio de Janeiro telt in totaal iets meer dan 6,3 miljoen inwoners. Het aantal ´woningen` in Rocinha blijft maar stijgen, van 16.999 in 2000 tot 23.404 in 2010. De favela is maar liefst 874.612 vierkante meter groot. Rocinha kent drie scholen en zelfs drie creches. Desondanks behoren de bewoners, en dat is geen wonder, tot de laagst opgeleiden van de gehele staat Rio de Janeiro.
Brazilië en de strijd tegen de misdaad, Brazilië en de te waarborgen veiligheid gedurende komende internationaal vermaarde sportevenementen. Blijft het pappen en nathouden? Blijft het een schaak- en steekspel tussen maffia en politie/leger? Iedere keer als weer een grote drugsbaas of crimineel wordt opgepakt, pakt Brazilië breeduit. Iedere keer als weer na tientallen arrestaties in het hele land een belangrijke criminele organisatie is opgerold, schreeuwt Brazilie victorie van de daken. Maar het lijkt te vergeten dat een vacuum in een macht altijd wordt opgevuld. De vraag naar drugs blijft, het aanbod dus ook. Handel in illegale wapens blijft, er zijn kopers genoeg. De operatie van deze zondag maakt de achillespees van de drugsoorlog duidelijk. Politie veegt in stad A krottenwijk B schoon. Criminelen vluchten van krottenwijk B naar krottenwijk C in die stad. Krottenwijk C wordt ingenomen. Criminelen wijken uit naar stad B. Enzovoorts, maakt u zelf het rijtje maar af. Want waar een markt is, is een weg. Vele weggetjes, zeker die smalle slecht begaanbare bijna onzichtbare steegjes in krottenwijken, leiden uiteindelijk weer naar Rome. Of beter geschreven, naar Rio de Janeiro. Het is wachten op de volgende zet. Van wit of van zwart.