Bloedbad (1) (114)

Reconstructie, deel I. De 24-jarige Wellington Menezes de Oliveira loopt donderdagochtend 7 april 2011 even na acht uur ´s ochtends de gemeentelijke school Tasso da Silveira in de wijk Realengo in Rio de Janeiro binnen. Vierhonderd leerlingen in de leeftijd van negen tot en met veertien jaar krijgen op dat moment les in diverse klaslokalen. Wellington kondigt aan een lezing te geven. Hij zegt het tegen een lerares. Die vertrouwt hem niet, maar houdt hem niet tegen. Ze ziet dat hij twee pistolen bij zich heeft. De jongeman opent deuren van bomvolle klaslokalen op de eerste, tweede en derde verdieping en begint te schieten met twee pistolen, één van het kaliber .38, de ander van het kaliber .32. Niet zomaar in het wilde weg. Wellington heeft de bedoeling om te doden, hij richt op de borst, op de buik, op het hoofd. Hij weet snel te herladen, ieder pistool heeft plek voor maximaal zes kogels. Zo´n veertig keer zal hij vuren. Twaalf kinderen zullen sterven, tien meisjes en twee jongetjes. Dertien raken gewond, tien meisjes, drie jongetjes. Van die gewonden zijn er twee in levensgevaar. Leeftijd van de slachtoffers? Tussen de twaalf en vijftien jaar.
Reconstructie, deel II. Sergant Márcio Alves van de Polícia Militar in Rio de Janeiro, de militaire politie, ontvangt een telefoontje van een neergeschoten leerling. Márcio bevindt zich samen met collega´s vlakbij de school, ze zijn bezig met een verkeerscontrole. Diens verhaal: ´´We gaan er direct op af. Ik kom bij de school aan en hoor schoten op de tweede verdieping. Ik ren naar binnen, de trap op en kom een jongeman tegen op het moment dat hij een klaslokaal verlaat. Hij ziet me en richt één van zijn pistolen op me. Ik schiet op hem, het is raak. Hij valt van de trap af en pleegt zelfmoord. Hij schiet zichzelf door het hoofd.`` De brandweer haalt het lijk om tien voor half een ´s middags op, het bloedbad is ten einde.



Verklaringen, deel I. Wellington Menezes de Oliveira heeft hiv. Dat staat in zijn identiteitspapieren. Hij is nooit in aanraking met justitie geweest. Voor hij de school deze fatale ochtend binnenstapt, schiet hij buiten al twee kinderen neer. Van twaalf en dertien jaar. Een brandweerman bevestigt het. Wellington Menezes de Oliveira is oud-leerling van de school Tasso da Silveira. Kolonel Djalma Beltrami van de Militaire Politie in Rio de Janeiro zegt: ´´Hij wilde doden, hij was ook vast besloten om zelfmoord te plegen na zijn fatale actie.`` Volgens onderzoek van de Polícia Civil in Rio de Janeiro, de burgerpolitie, is Wellington een verward mens. Hij draagt brief bij zich, met daarin teksten over onder meer islamitisch terrorisme. En dat God hem zal vergeven voor deze actie.
Verklaringen, deel II. Ooggetuigen. Omwonende Evaldo Machado staat voor een open raam in zijn woning, met zicht op de school, op het moment van het drama. ´´Ik drink een kopje koffie en zie minstens dertien gewonde kinderen naar buiten rennen. Ze worden snel afgevoerd in auto´s.`` Een meisje van twaalf jaar ziet Wellington haar klas binnenkomen. Ze verblijft op dat moment buiten het lokaal, maar heeft een goed zicht op wat er gebeurt. ´´Hij begint met schieten. Hij schiet mijn vriendin dood.`` De Braziliaanse presidente Dilma Rousseff kondigt drie dagen rouw af. Ze houdt daarbij de ogen niet droog, ze barst in snikken uit.
Beelden, deel I. Na de eerste schoten direct grote paniek. Omwonenden snellen toe. Binnen de kortste keren vormt zich een massa buiten de school. Ambulances en personenauto´s voeren bebloede meisjes en jongens af naar ziekenhuizen in de omgeving. Ouders rennen schreeuwend de school binnen, op zoek naar hun kinderen. Een jonge vader, zijn dochtertje is geen slachtoffer, vertelt over wat hij ziet. ´´Ik kan het eigenlijk niet onder woorden brengen. Bloedende lichamen, er heerst totale paniek. Kinderen willen weg, ze weten niet waarheen, ze zijn in een shock.``
Beelden, deel II. De politie sluit de school hermetisch af. De dader is dood. Met de minuut wordt buiten de school de omvang van het drama duidelijker. Ouders van dodelijke slachtoffertjes vallen flauw, storten zich ter aarde. Zoals deze jonge moeder op de foto onder.



Een zwarte moeder die haar twaalfjarige dochtertje verliest, gooit haar hoofd naar achteren, balt haar vuisten en steekt ze in de lucht. Ze krijst onophoudelijk. Een hoog en hard geluid, het gaat door merg en been. Een vriendin probeert de vrouw te kalmeren. Zij pakt haar stevig vast bij schouders en schudt haar op en neer. Maar de moeder is sterk en rukt zich los. Ze is totaal van de wereld. Het krijsen blijft aan.
Beleving van verdriet in Brazilië is hevig. Het is bijna avond. Een chirurg vertelt op televisie dat drie kinderen aan het hoofd en borst worden geopereerd. Dat van de twee, nu nog maar één in levensgevaar verkeert. Dat emoties van moeders en vaders in zijn ziekenhuis Albert Schweitzer hoog oplopen. Huilen, slaan met vuisten op muren. Ontroostbaar.
Beschouwing, deel I. Eindeloze discussies op televisie en radio. Over het dragen van wapens. Kritiek. Hypocriet is dat wel. Brazilie houdt op 23 oktober 2005 een referendum over het dragen van en handel in wapens. Het land wil inperking van wapenbezit onder burgers. Een verbod op verkoop. Eindelijk. Het resultaat: 59.109.265 stemmen tegen (63,94 procent) en 33.333.045 stemmen voor (36,06 procent) het gebod. Niets verandert. Iedere burger kan hedentendage nog steeds een wapen kopen, zij of hij moet aan zekere voorwaarden voldoen. Aansluitende ellende is dat de illegale handel blijft floreren. Afhankelijk van het deel van Brazilië, pistolen die Wellington gebruikte, kosten per stuk tussen de 800 en 1800 reais. Een zakje met tien kogels komt op 80 reais.
Beschouwing, deel II. Verenigde Staten wordt voortdurend genoemd. Omdat daar met de regelmaat van de klok bloedbaden gebeuren. Voorbeelden ervan, de geschiedenissen, gruwelijke beelden. Beveiliging van openbare gebouwen in Brazilië komt ter sprake. Beveiliging van scholen in sociaal zwakkere buurten, zoals Tasso da Silveira in de wijk Realengo in Rio de Janeiro. Hoe kan die Wellington toch met twee pistolen op klaarlichte dag zomaar een school binnengaan en zomaar in diverse klaslokalen op kinderen schieten? Geen portiers? Geen gesloten deuren, geen gesloten hekken?
Conclusie, deel I. Gesproken wordt over aanbrengen van metaaldetectoren bij de ingang van scholen. Hoe het ook zij, Brazilië dempt weer eens een put als het kalf is verdronken. Toch is het ondoenlijk om een negatief oordeel uit te spreken over deze zaak. Brazilië kent namelijk een open samenleving. Letterlijk. De cultuur is er naar.
Conclusie, deel II. Brazilianen wachten af. Kijk er niet van op dat een (betere) beveiliging al tijden op de agenda staat van de schooldirectie van Tasso da Silveira. Maar, de enorme Braziliaanse bureaucratie verhindert om snel even twee portiers aan te stellen, een budget voor die aanstelling kan ontbreken. Het belangrijkste is, ook vandaag alles in pais en vree. Waarom haast maken met eventuele extra maatregelen. Dat kan ook morgen. Helaas kwam ´morgen` voor deze school te laat.